تهران– ایرنا- در گفت وگو با رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران به جایی رسیدیم که وی برای روشن شدن این مساله که مسائل خوزستان ، اثرات ملی دارد نه استانی، توضیح داد، ریزگرد شدیدی در سال 95 منجربه قطع برق و به تبع آن توقف کار تلمبه خانه ها شد و همان روز کار تولید 700 هزار بشکه نفت به دلیل نبود برق متوقف شد که اثر این رویداد بر کل کشور بود.به گزارش گروهتحلیل، تفسیر وپژوهش های خبری ایرنا،در جریان سفرتیمخبری ایرنا به استانخوزستان، گفت وگوییبا دکتر احمد لندی استادتمام دانشگاه شهیدچمران اهواز داشتیمکه وی در آن گفتوگو بر اهمیت استانخوزستان تاکید زیادی داشت ودر باب اهمیت این خطهکشور گفت نباید فراموشکنیم، اثرات تغییراتاقلیمی، اقتصادیو نیز سایر حوزه ها، ازجمله محیط زیست ،مانند سایر استان ها،تاثیراتی استانی ومنطقه ای نیست، بلکه اثراتشملی است.
دستیار ویژه استانداردر امور مقابله وکنترل گرد و غبار دراینگفت وگو اولویت هایاستان را در دوحوزه قابل بررسی دانست؛اول ریزگردها وبعد حوزه کشاورزی.
ویافزود: استان خوزستانمزیت های بزرگی نسبتبه متوسط برخورداریهای کشور دارد؛ ازنظر درآمد ناخالصملی رتبه دوم بعداز تهران رادارد و در بخشنفت بیشترین تولید دراستان به میزان 2 میلیون و 800 هزاربشکه (80 درصد تولید نفتکشور) و در بخشکشاورزی با حدود 16 میلیونتن تولید ،سهم اصلی را درتامینغذایی کشور دارد ودر برخی محصولاتمانند نیشکر و گندمرتبه اول دارد.
به گفته رئیس دانشکدهکشاورزی دانشگاهشهید چمران، دربخش صنایع نیز استانجایگاهی ویژه ای بهخود اختصاص دادهاست، کارخانجات بزرگمانند صنایع فولادو شرکت های توسعه نیشکر. از نظراقلیمی نیز استانی چهارفصل است ، بطوری کههمزمان در یک روز 4 فصلرا در خوزستانمیتوانیم ببینیم.
'همچنیناز نظر کشاورزی، خوزستانیکمنطقه تعیین کننده است،بطوری که به دلیل وجود 5 رودخانهبزرگ کشور در این استانو وجود خاک حاصلخیزو شرایط مناسببرای کشت انواع گیاهانو نباتات ،به یکی از مهمترین،مراکز تامین غذای کشورتبدیل شده است. '
دکترلندی افزود: این استعدادطبیعیو خدادادی باعثشد تا بخش بزرگطرح 550 هزار هکتار رهبرمعظم انقلاب درخوزستانواقع شود.
ویدر عین حال این را هماضافه کرد که با همهمواهب طبیعی و مزیتهایی که استان خوزستانبرای کل کشور دارد، امادر معرض تهدیدهایمتنوع و مختلف قراردارد ، بطوری کهمجموع خسارات واردهگردو غبار در استاندستکم 3 برابر استانهای ایلام و کرمانشاهاست.
تصور کنید یک روز تعطیلی کارخانجاتدر خوزستان چقدرهزینه بر دوش دولتمیگذارد؟؛ این نکته ای بودکه دکتر لندی مطرح کرد وسپسادامه داد : آب هم یکی ازاصلی ترین مولفه هایتعیینکننده جایگاه استاندر کل کشور است، امااگرسرشاخه های رودخانههای بزرگ استان رامحدود کنیم (طرح های انتقالآب)، اراضی مستعدبطور قطع تخریب خواهدشد و محیط زیستنیزبه شدت آسیب خواهددید.
تصور کنید یک روز تعطیلی کارخانجاتدر خوزستان چقدرهزینه بر دوش دولتمیگذارد؟؛ این نکته ای بودکه دکتر لندی مطرح کرد وسپسادامه داد : آب هم یکی ازاصلی ترین مولفه هایتعیینکننده جایگاه استاندر کل کشور است، امااگرسرشاخه های رودخانههای بزرگ استان رامحدود کنیم (طرح های انتقالآب)، اراضی مستعدبطور قطع تخریب خواهدشد و محیط زیستنیزبه شدت آسیب خواهددید.
اینشخصیت دانشگاهی وعلمی استان خوزستاندر خصوص مخاطراتکمآبیگفت اکنون تالابهای هور العظیم وشادگان که به عنوانآثار طبیعی و گردشگری ثبتشده اند و ازتالاب های بزرگ کشورمحسوب می شوند، درمعرض نابودی قراردارد و اگر فکری اساسی نشود،به کانون اصلیریزگردها تبدیل خواهندشد.
'اکنونکه هور العظم طی دوسال گذشته آبگیریشده ، وضعیت تا 70 درصدبهبود یافته وبه میزان 10 هزار هکتار ازکانون های تولید ریزگرد حذفشده است.'
به اعتقاد دکترلندی،مشکلآب از زمانی شکل گرفتکه استان هاییزد و اصفهان بهمحل تجمع کارخانجاتو صنایع آببر تبدیل شدند، بویژه فولادو به تبع آنسهم بیشتری از زایندهرود به این واحدها اختصاصیافت، در حالی کهتا پیش از این مساله بحرانآب در این استان نبود.
ویاضافه کرد: راه حل هموجود دارد، کارخانههای استان هایمرکزی به سیستم بازیافتآب مجهز شوند تابه جای هدر رفت آبآن را در کشاورزیبکاربگیرند؛ همچنین الگویکشت را تغییر دهندو متناسب بااقلیم و آبی که دارد،عمل کنند.
لندی با بیان اینکه 'مردم خوزستاندر مساله تامین آبشرب مناطق مرکزیحرفی ندارند، بلکهمساله مربوط بهتامینآب برای مصارف صنعتیو کشاورزی است'، گفت، هرواحد جدیدی کهدر این مناطق ایجادمیشود، سهم بیشتری از سرچشمههای کارون برداشتهمیشود و این اثرش رابر آب خوزستانمیگذارد.
رئیس دانشکده کشاورزیدانشگاه چمران اهوازایننکته را هم اضافهکردکه با کاسته شدناز سهم آب خوزستاندر سال های اخیر، نخیلات مردمجنوب روبه نابودی گذاشتهاست، آب خلیج فارسهنگام مد وارد کارونشده و در نهرهاینخلستان ها جاریمیشود و شوری بالایآن نخل ها رااز ریشه می سوزاند.
'اگرامسال بارش های خوبنبود، نمی دانستیم باید چهکنیم؟قطعا شرایط بحرانیمیشد ؛ سال گذشتهبا 6/2 میلیارد متر مکعبذخیره آب در پشتسدها وارد پاییز شدیم وامسال حدود 2/1 تا 4/1 میلیارد متر مکعبکه خوشبختانه بارشهای امسال تاحدودی وضعیت راتغییر داد.'
*دلایلآلودگی آب خوزستان
از این مقام دانشگاهیخوزستان در بارهآلودگی آب در خوزستانپرسیدیمکه گفت، متوسط وحد طبیعی دبی (حجم ورودی) آب یک رودخانه 240 مترمکعب در ثانیه است،اگراینمیزانبه 90 متر مکعب برسد،اینآب دیگر قابل استفادهنیست،چرا که املاح وفاضلاب آن به میزان قابلملاحظه ای افزایش می یابد. درفصول کم بارش این میزان باید حداقل 170 مترمکعبدر ثانیه باشدتا قابل استفادهتلقی شود.
ویتوضیح داد: ورودی یا دبی آبدر بالادستی کارون 240 میلیاردمتر مکعب در سالبوده است که با 4 سداحداث شده ، به 16 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است،حال آنکه بخاطر کم بارشبودن سال های اخیراینمیزانبه 12 میلیارد متر مکعبهم رسیده است.
دکترلندی در ادامه توضیحاتشدر خصوص آلودگی آبخوزستان گفت، آبکارون از بالادستکمشده و اثرات گستردهاش را بر همهشوون زندگی درایناستان گذاشته است،از محیط زیست، تالابها ، آب آشامیدنی، تا ریزگردهاو مهاجرت معکوسنخبگان و سرمایه داران! ازهمین رو مهاجرت بهاستان های اصفهان،چهار محال ، تهران، کرج وتا حدودی بهمناطق شمالی کشورشروع شده و ادامهدارد ، چرا کهریزگردها مصرف آبرا افزایش می دهند، ضمن آنکهبا قطعی برق، پمپها از کار می افتند وبه تبع آن کیفیت آببه شدت کاهش می یابد.
ویگفت: امیدواریم بودجه 100 میلیون دلاری 97، معادل 350 میلیارد تومان( بااحتساب ارز دولتی) برای موضوعریزگردو کنترل ومهار کانون هایریزگردبطور کامل تخصیص یابد.
لندی در خصوص تلاشهای صورت گرفته برایمهار ریزگردها گفت،منابع طبیعی از سالگذشته جمعا 40 هزار هکتار ازکلاراضی و کانون هایریزگردرا مالچ پاشی کرده ودر کنار آن 11 هزارهکتار از این اراضی رانیززیرکشت برده و 12 هزارهکتار را نیز قرق کردهاست(ممنوعیت چرابرای دام).
'دراستان همچنین 350 هزارهکتار اراضی وکانون ریزگرد داریم که جنسخاک آن متفاوت استبطوری که از خاکآن از دانه هایریزتر از شن معمولیاست و به آن 'لایو رس) می گویند که سبکتر از شن استو مشکل اصلی و عمدهبحران های گرد و غباراخیر بوده است. این اراضی که 50 هزارهکتار آن در شمالخرمشهر واقع است، ازسوی منابع طبیعی درحال کشت است واگراینحمایتها ادامه یابدو اعتبار تخصیصیبه موقع تزریق شود،طرح های مقابله باریزگردها بین 3 تا 5 سال آینده بهنتیجه خواهد رسید وبا کاهش قابل ملاحظهگردو غبار از کانونهای داخلی خواهیمبود.'
ایننخبه دانشگاهی درعینحال، فعالیت هایصورت گرفته درداخل را تنها نیمی ازمساله دانست وگفت، در خصوص حذفکانون های خارجی ریزگردها،همزمان باید با کشورهایعراق، اردن ، عربستان، کویت و سوریهرایزنیو کار کنیم.
دکترلندی ، در خصوصمیزانغلظت ریزگردها طی سالهای اخیر گفت، غلظتآن از 85 به 15 ، به 60 به 40 رسیدهاست که این افزایشیخطرناک است و دستآخر اینکه اگر مساله ریزگردهاحل نشود ، بطور مستقیمتاثیر آن را درموارد زیر خواهیم دید:
- خللدر کار صنایع
- اختلالدر روند تولید نفت
- بروزمشکلات در سیستم حملو نقل
- تهدیدسلامت و بهداشت عمومی
- تخریبعرصه های کشاورزی
- سرعتگرفتن مهاجرت مردمو نخبگان بهخارج از استان
- آسیبهای زیست محیطی بویژه نابودیگونه های گیاهی، جنگل هایبلوط و زیست گاههای پرندگان
